Η νομοθεσία, για την προστασία του Καταναλωτή είναι αυστηρή, όταν πρόκειται για αγορές, από απόσταση, όπως είναι οι ηλεκτρονικές αγορές και διασφαλίζει τα δικαιώματά μας (π.χ. το δικαίωμα της υπαναχώρησης).

Αυτά είναι τα βασικά νομοθετήματα που μας προστατεύουν, όταν κάνουμε online αγορές:

• Οδηγία για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο
• Π.Δ. 131/2003
• Οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών στις εξ αποστάσεως αγορές
• Οδηγία 2019/2161/Ε.Ε.
• Οδηγία για την εναλλακτική επίλυση διαφορών,
• Ν. 2251/1994
• Πράξη για τις ψηφιακές αγορές
• Πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες

Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των καταναλωτών, στις αγορές on-line ορίζονται από την Οδηγία 2011/83/Ε.Ε., που ονομάζεται Οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών, η οποία τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2019/2161/Ε.Ε. και οι οποίες ενσωματώθηκαν στην ελληνική νομοθεσία, με το Ν.2251/1994. Οι Οδηγίες και η ελληνική νομοθεσία προβλέπουν έναν κατάλογο, με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις ενός καταναλωτή σε όλα τα στάδια υπογραφής μίας σύμβασης εξ αποστάσεως.

Επίσης, η Οδηγία για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο, που ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με το Προεδρικό Διάταγμα 131/2003, αποτελεί το θεμέλιο λίθο του διαδικτύου. Παρόλο, που επιβάλλει την αρχή της χώρας προέλευσης, εξαιρεί τις συμβάσεις καταναλωτών. Επιβάλλει συγκεκριμένες υποχρεώσεις πληροφόρησης των καταναλωτών στους παρόχους υπηρεσιών της Κοινωνίας της Πληροφορίας. Σύμφωνα με αυτή την υποχρέωση, ο φορέας παροχής υπηρεσιών οφείλει να προσφέρει στους αποδέκτες του και στις αρμόδιες αρχές, εύκολη, άμεση και συνεχή πρόσβαση, στις ακόλουθες πληροφορίες:

• Επωνυμία,
• Γεωγραφική διεύθυνση,
• Στοιχεία που επιτρέπουν ταχεία, άμεση και ουσιαστική επικοινωνία,
• Τον αριθμό εγγραφής σε εμπορικό, ή δημόσιο μητρώο (εάν είναι εγγεγραμμένος),
• Τα στοιχεία της εποπτικής αρχής που χορήγησε έγκριση δραστηριότητας (εάν απαιτείται έγκριση),
• Τον αριθμό αναγνώρισης που προβλέπεται από το κοινό σύστημα Φ.Π.Α. εφόσον η δραστηριότητα υπόκειται σε ΦΠΑ.

Επίσης, επιβάλλει τις παρακάτω υποχρεώσεις:

• Οι τιμές πρέπει να αναγράφονται σαφώς και επακριβώς και να διευκρινίζεται αν περιλαμβάνουν φόρο και έξοδα αποστολής.
• Οι εμπορικές επικοινωνίες πρέπει να είναι σαφώς αναγνωρίσιμες, να είναι κατανοητό από ποιον γίνεται η εμπορική επικοινωνία, να είναι αναγνωρίσιμες οι προσφορές-εκπτώσεις-πριμ-δώρα κ.λπ., οι όροι προσφορών να είναι κατανοητοί και εύκολα προσβάσιμοι. Τα ίδια ισχύουν και για διαγωνισμούς, ή παιχνίδια.
• Οι συμβάσεις να μπορεί να καταρτιστούν με ηλεκτρονικά μέσα.
• Μόλις γίνει η παραγγελία και εφόσον η σύμβαση δεν έχει συνταχθεί αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ο φορέας παροχής υπηρεσιών οφείλει να αποστείλει, άμεσα, αποδεικτικό παραλαβής της, στον παραγγέλοντα και να θέσει στη διάθεσή του κατάλληλα, αποτελεσματικά και προσιτά μέσα, που θα επιτρέψουν στον αποδέκτη να επισημάνει και να διορθώσει λάθη του, κατά τον ηλεκτρονικό χειρισμό, πριν την ανάθεση της παραγγελίας.
• Οι πάροχοι υπηρεσιών φιλοξενίας δεν ευθύνονται για τις πληροφορίες που αποθηκεύουν τρίτοι, εφόσον δεν γνωρίζουν ότι πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα, ή πληροφορία. Όμως, μόλις το αντιληφθούν πρέπει να αποσύρουν τις πληροφορίες, ή να καταστήσουν την πρόσβαση σε αυτές αδύνατη. Επίσης, έχουν υποχρέωση να ενημερώνουν πάραυτα τις αρμόδιες κρατικές αρχές, για τυχόν υπόνοιες περί χορηγούμενων παράνομων πληροφοριών, ή δραστηριοτήτων, που επιχειρούν αποδέκτες των υπηρεσιών τους και να διευκολύνουν τον εντοπισμό των αποδεκτών υπηρεσιών τους, με τους οποίους έχουν συμφωνίες αποθήκευσης.

Το ΚΕ.Π.ΚΑ. – Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών συνιστά, στους καταναλωτές: Πριν ολοκληρώσουμε μια διαδικτυακή αγορά, προσέχουμε, αν στον ιστότοπο υπάρχουν σαφείς πληροφορίες, για:

• Τα χαρακτηριστικά του προϊόντος,
• Την τελική τιμή του προϊόντος, περιλαμβανομένων των φόρων του κόστους παράδοσης, τυχόν τελών κράτησης, ή οποιαδήποτε άλλη χρέωση,
• Το δικαίωμα υπαναχώρησης,
• Τους τρόπους πληρωμής,
• Την εναλλακτική επίλυση διαφορών,
• Τις τυχόν εκπτώσεις και/ή προσφορές.

Εάν λείπουν αυτά τα στοιχεία, ή κάποια από αυτά τα στοιχεία, από έναν ιστότοπο, ΔΕΝ ολοκληρώνουμε την αγορά μας. Οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, που βλάπτουν τους καταναλωτές, πρέπει να σταματήσουν.

Επιπλέον, το ΚΕ.Π.ΚΑ. εφιστά την προσοχή των καταναλωτών, όταν πραγματοποιούν αγορές, από ιστότοπους εκτός Ε.Ε. (Τουρκία, Κίνα, Ινδία, Καναδάς κ.λπ.). Πρέπει να γνωρίζουμε ότι πάνω από τα μισά μη ασφαλή προϊόντα, που κυκλοφόρησαν στην ευρωπαϊκή αγορά τα έτη 2023 και 2024, προέρχονταν από τρίτες χώρες. Καλό είναι να γνωρίζουμε και τους κανόνες επιβολής Φ.Π.Α., για προϊόντα τρίτων χωρών.

Άσκηση:

Ας επιλέξουμε τις σωστές απαντήσεις

Όταν αγοράζουμε από το διαδίκτυο, πρέπει να λάβουμε τις παρακάτω πληροφορίες για το ηλεκτρονικό κατάστημα:

• Επωνυμία,
• Γεωγραφική διεύθυνση,
• Χώρα καταγωγής του ιδιοκτήτη,
• Στοιχεία που επιτρέπουν ταχεία, άμεση και ουσιαστική επικοινωνία,
• Στοιχεία μελών Διοικητικού Συμβουλίου,
• Τον αριθμό εγγραφής σε εμπορικό, ή δημόσιο μητρώο (εάν είναι εγγεγραμμένος),
• Εάν τα προϊόντα που πουλάει ανήκουν σε μία, ή περισσότερες κατηγορίες Φ.Π.Α.,
• Τα στοιχεία της εποπτικής αρχής που χορήγησε έγκριση δραστηριότητας (εάν απαιτείται έγκριση),
• Τον αριθμό αναγνώρισης που προβλέπεται από το κοινό σύστημα Φ.Π.Α. εφόσον η δραστηριότητα υπόκειται σε ΦΠΑ.

Συγχαρητήρια σε όσους απάντησαν σωστά!

Οι σωστές απαντήσεις είναι:

• Επωνυμία,
• Γεωγραφική διεύθυνση,
• Στοιχεία που επιτρέπουν ταχεία, άμεση και ουσιαστική επικοινωνία,
• Τον αριθμό εγγραφής σε εμπορικό, ή δημόσιο μητρώο (εάν είναι εγγεγραμμένος),
• Τα στοιχεία της εποπτικής αρχής που χορήγησε έγκριση δραστηριότητας (εάν απαιτείται έγκριση),
• Τον αριθμό αναγνώρισης που προβλέπεται από το κοινό σύστημα Φ.Π.Α. εφόσον η δραστηριότητα υπόκειται σε ΦΠΑ.