Η  χρήση ‘’σκοτεινών μοτίβων’’, ή χειριστικού σχεδιασμού, που χειραγωγούν το χρήστη, είναι μια συνηθισμένη πρακτική, στο διαδίκτυο. Αυτά περιλαμβάνουν συγκεκριμένες επιλογές, που είναι ευκολότερες, για τον καταναλωτή, από κάποιες άλλες, καθώς και παγίδευση των καταναλωτών, ώστε να δώσουν τη συναίνεσή τους, για τη χρήση των προσωπικών δεδομένων και άλλες καταχρηστικές πρακτικές. Οι καταναλωτές, διαρκώς, βομβαρδίζονται, από ένα μεγάλο αριθμό έξυπνων προσπαθειών, ώστε να πειστούν να κάνουν επιλογές, που ωφελούν τις εταιρείες, σε βάρος των δικών τους χρημάτων, χρόνου και συμφερόντων.

Οι καταναλωτές χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα, καθημερινά. Μέσω των πλατφορμών των κοινωνικών δικτύων, οι εταιρείες συλλέγουν ένα τεράστιο όγκο προσωπικών δεδομένων, ο οποίος τους επιτρέπει να παρακολουθούν και να αναλύουν κάθε κίνηση και κάθε «κλικ», που κάνουν οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων.
Οι εταιρείες βασίζονται στη συναίνεση των χρηστών και έτσι, συλλέγουν τα δεδομένα. Η συναίνεση είναι, πολύ συχνά, η κερκόπορτα, για την εισβολή, στην ιδιωτική ζωή των καταναλωτών. Έχει, λοιπόν, τεράστια σημασία για την προστασία των καταναλωτών, να γίνονται σεβαστοί και να εφαρμόζονται, στην πράξη, οι κανόνες για τη συναίνεση, που ορίζει ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (Γ.Κ.Π.Δ.). Μόνον έτσι, οι καταναλωτές θα  μπορούν να κάνουν μια ελεύθερη, πληροφορημένη, απόλυτα σαφή και συγκεκριμένη επιλογή.

Τον Απρίλιο του 2022, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων (Ε.Σ.Π.Δ) εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις για τον τρόπο λήψης έγκυρης συναίνεσης, από τις πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων, σε όλη τη διάρκεια ζωής ενός λογαριασμού, στα κοινωνικά δίκτυα, που παρέχουν πολύτιμες συμβουλές και οδηγίες, για την εφαρμογή του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων - Γ.Κ.Π.Δ., καθώς και παραδείγματα «σκοτεινών μοτίβων», που παραβιάζουν το Γ.Κ.Π.Δ.. Τέτοια παραδείγματα αφορούν πρακτικές, που εμποδίζουν, που πιέζουν συναισθηματικά, που απαγορεύουν την απόφαση του χρήστη να κλείσει το λογαριασμό του, στα κοινωνικά δίκτυα. Οι κατευθυντήριες γραμμές αυτές ενισχύουν τις αρχές της δικαιοσύνης (άρθρο 5.1 α του Γ.Κ.Π.Δ.) και της προστασίας των δεδομένων «εκ κατασκευής» (άρθρο 25.1 του Γ.Κ.Π.Δ.)
Οι κατευθυντήριες γραμμές παραθέτουν παραδείγματα «σκοτεινών μοτίβων» :

•  Κατά το άνοιγμα ενός λογαριασμού, πρέπει να διαβάσουμε μακροσκελή και δυσνόητα κείμενα, για την προστασία των δεδομένων μας. Συνήθως, βασιζόμαστε στις επιλογές και στις προτάσεις του παρόχου και έτσι, συναινούμε στη συλλογή των δεδομένων μας.
•  Κατά το άνοιγμα ενός λογαριασμού, απαιτούνται περισσότερα «κλικ» και περισσότερος χρόνος, για την ενεργοποίηση της προστασίας των δεδομένων, από αυτά, που απαιτούνται, για τη συναίνεση, στη συλλογή δεδομένων μας.
•  Τα «σκοτεινά μοτίβα» χρησιμοποιούν τα συναισθήματά μας, τα οποία ενεργοποιούν, με λέξεις, ή εικόνες, για να επηρεάσουν τη συμπεριφορά μας, στο διαδίκτυο. Όμως, η συναίνεση, που δίνεται, εν μέσω συναισθηματικής φόρτισης, δε δίνεται ελεύθερα και αντίκειται, στην ελεύθερη βούληση του υποκειμένου των δεδομένων.
•  Τα «σκοτεινά μοτίβα» χρησιμοποιούν μια αμφιλεγόμενη παρουσίαση πληροφόρησης και επιλογών, προς τους καταναλωτές, οδηγώντας τους να κάνουν μια επιλογή, που δεν προστατεύει τα δεδομένα τους.
•  Ο υπερβολικά μεγάλος όγκος πληροφοριών, τελικά, «σκοτώνει» την πληροφόρηση. Η άσχετη και ασαφής πληροφόρηση μπορεί να δυσκολέψει τον καταναλωτή να βρει την πληροφόρηση, που θα του επιτρέψει να κάνει τη σωστή επιλογή.
•  Η ενημέρωση, για την προστασία των δεδομένων, συχνά, αποκρύπτει πληροφόρηση και γεννά επιπλέον απορίες, στους χρήστες. Οι εταιρείες κοινωνικών δικτύων περιλαμβάνουν πολλούς συνδέσμους, στην ενημέρωση αυτή, οδηγώντας τους χρήστες, σε ένα «λαβύρινθο». Τα πολλά επίπεδα, στην ενημέρωση, προκαλούν σύγχυση, στους χρήστες.
•  Το άνοιγμα ενός λογαριασμού, στα κοινωνικά δίκτυα, αποτελεί «υποχρέωση» ολόκληρης της ζωής. Οι πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων θέτουν εμπόδια, στη διαγραφή ενός λογαριασμού. Οι επιλογές της «παύσης», ή της «απενεργοποίησης» δεν επαρκούν. Όχι μόνο δε γνωρίζουν οι καταναλωτές πώς θα χρησιμοποιηθούν τα δεδομένα τους, κατά τη διάρκεια των περιόδων αυτών, αλλά, επίσης, οι επιλογές αυτές τους παραπλανούν και τους απομακρύνουν, από την αρχική τους επιθυμία να διαγράψουν το λογαριασμό τους.

Πρέπει, να τονιστεί ότι τα «σκοτεινά μοτίβα» δεν αφορούν μόνο την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Βρίσκονται στα σημεία, όπου τέμνονται το Δίκαιο Καταναλωτή, η νομοθεσία για τις ψηφιακές αγορές και η νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων. Η Πράξη για τις ψηφιακές αγορές και η Πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες περιέχουν όρους, που απαγορεύουν αυτές τις πρακτικές. 

Η εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών του Ε.Σ.Π.Δ. είναι πολύ σημαντική, για τους καταναλωτές.