Από το πρωί μέχρι το βράδυ, οι άνθρωποι εκτίθενται σε χημικές ουσίες που μπορεί να έχουν επιβλαβείς επιδράσεις στο ορμονικό τους σύστημα (γνωστές ως ενδοκρινικοί διαταράκτες, ή ΕΔς). Τις ουσίες αυτές τις εισπνέουμε, τις καταπίνουμε ή τις απορροφούμε μέσω του δέρματός μας. Ακόμη και σε μικρές ποσότητες, οι ΕΔς μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων γονιμότητας, παχυσαρκίας, νευρολογικών διαταραχών ή ακόμα και καρκίνου.

Παρακάτω δείτε με μια ματιά τους πολλαπλούς τρόπους καθ 'όλη τη διάρκεια της ημέρας, που είναι δυνατό να εκτιθέμεθα σε ύποπτους ενδοκρινικούς διαταράκτες. Εργαστηριακοί έλεγχοι που διενεργήθηκαν μεταξύ 2013 και 2018 αποκάλυψαν ότι:

• Στη Γαλλία, 2 στις 16 οδοντόκρεμες λεύκανσης περιείχαν τρικλοζάνη ή προπυλπαραμπέν, χημικά που συνδέονται με ενδοκρινικές διαταραχές.
• Το 50% των αλοιφών/βάλσαμων ομορφιάς που αναλύθηκαν στην Ιταλία περιείχαν προπυλπαραμπέν ή βούτυλπαραμπέν, που είναι ύποπτα ότι συμβάλλουν π.χ. σε αναπτυξιακά προβλήματα σε αγέννητα παιδιά.
• Το 19% των δειγμάτων τροφίμων (κυρίως φρούτα) που αναλύθηκαν σε όλη την Ευρώπη, περιείχαν ένα ή περισσότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων που είναι ενδοκρινικοί διατατάκτες.
• 3 από 6 παιδικά μπουφάν που εξετάστηκαν στη Νορβηγία περιείχαν PFOA, μια φθοριωμένη ουσία που συνδέεται με τον καρκίνο.
• Στη Δανία, 2 από τα 16 ακουστικά περιείχαν φθαλικούς εστέρες, ουσίες που συνδέονται με τη στειρότητα.
• Στη Νορβηγία, φθαλικοί εστέρες, δισφαινόλη Α και άλλοι ΕΔς εκχυλίστηκαν από 9 στις 11 επαναγεμιζόμενες φιάλες νερού.
• Στη Δανία, τα δύο τρίτα των παιδικών τσιχλών περιείχαν πρόσθετα που συνδέονταν με την μη ομαλή ανάπτυξη των παιδιών.
• Το ένα τρίτο των συσκευασιών τροφίμων take-away που ελήφθησαν σε ολόκληρη την ΕΕ περιείχαν φθοριωμένες ενώσεις, μια ομάδα υποψήφιων ενδοκρινικών διαταρακτών.
• 8 από 14 κουτιά σόδας περιείχαν (στην εσωτερική επικάλυψη τους) διαφορετικού τύπου δισφαινόλες, συμπεριλαμβανομένης της δισφαινόλης Α, όπως έδειξαν αναλύσεις που έγιναν στη Δανία.
• Στη Νορβηγία, βρέθηκε η αιθοξυλική εννεϋλοφαινόλη και στα 6 αρκουδάκια που εξετάστηκαν. Η ουσία αυτή μπορεί να αυξήσει γρήγορα τα επίπεδα διαφόρων μορφών καρκίνου και τα περιστατικά μειωμένης γονιμότητας, διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκίας και υπερδραστηριότητας.
• Στη Δανία, 6 από τα 11 καροτσάκια περιείχαν χλωριωμένες παραφίνες, για τις οποίες υπάρχουν υποψίες ότι έχουν ιδιότητες ενδοκρινικού διαταράκτη.
• 4 από τα 21 μωρομάντηλα που ελέγχθηκαν στην Γαλλία, περιείχαν παραμπένς, που είναι ύποπτα για βλάβες στην αναπαραγωγική υγεία.
• Το ένα τρίτο των αντι-γηραντικών κρεμών που ελέγχθηκαν στην Γερμανία, περιείχαν μεθυλ-, προπυλ-, ή αιθυλ-παραμπέν.
• Στην Δανία, 4 από τα 12 χειριστήρια παιχνιδιών περιείχαν φθαλικούς εστέρες , χλωριωμένες παραφίνες ή και επιβραδυντές φλόγας με δράση ενδοκρινικού διαταράκτη.

Στην διάρκεια της ημέρας, ο αέρας και η σκόνη των εσωτερικών χώρων μπορεί να περιέχουν μόλυβδο, βρωμιούχους επιβραδυντές φλόγας, φθαλικούς εστέρες και φυτοφάρμακα. Αυτές οι χημικές ουσίες πιθανότατα έχουν απελευθερωθεί από τα έπιπλα, ηλεκτρονικά, χαλιά, χρώματα κλπ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να απομακρύνει τους Ενδοκρινικούς Διαταράκτες από τα καθημερινά μας προϊόντα.

Κανένα από τα εξετασθέντα προϊόντα, δεν μπορεί μεμονωμένα, να αποτελεί κίνδυνο για την υγεία. Όμως, σε συνδυασμό με όλα τα άλλα προϊόντα που μας περιβάλλουν, συμβάλλουν συνολικά σε μια ανησυχητική ημερήσια έκθεση μας σε χημικές ουσίες, που αποκαλείται «κοκτέιλ χημικών».

Τα καλά νέα είναι ότι οι εργαστηριακοί έλεγχοι των μελών μας βρήκαν ότι σε διάφορες ομάδες προϊόντων, οι ΕΔς υπάρχουν σε μερικά, αλλά όχι σε όλα τα προϊόντα. Ούτε η τιμή ούτε η φίρμα φαίνεται να είναι αποφασιστικός παράγοντας, γεγονός το οποίο δείχνει ότι είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν άλλες, ασφαλέστερες χημικές ουσίες χωρίς να είναι πανάκριβο το προϊόν.

Το ΚΕ.Π.ΚΑ. με τη βοήθεια και την υποστήριξη της BEUC - Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενώσεων Καταναλωτών έχει δημιουργήσει ένα πολύ ενδιαφέρον και χρήσιμο έντυπο για τους ενδοκρινικούς διαταράκτες. 

Το παρόν έντυπο αποτελεί μέρος μιας δραστηριότητας που έχει λάβει χρηματοδότηση βάσει επιχορήγησης από το Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Καταναλωτές (2014-2020). Η BEUC θα ήθελε να ευχαριστήσει την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Περιβάλλοντος και Υγείας (EEHI) για την παροχή χρηματοδότησης για την ανάπτυξη αυτoύ του εντύπου.