Οι καταναλωτές ψωνίζουν διαδικτυακά καθημερινά. Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει αυξηθεί και μαζί του ο αριθμός των επικίνδυνων προϊόντων και αυτών που δε συμμορφώνονται με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, τα οποία εισέρχονται στην Ε.Ε. Με 12 εκατομμύρια δέματα να φθάνουν καθημερινά, οι τελωνειακές αρχές βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για να διασφαλίσουν ότι τα αγαθά αυτά συμμορφώνονται με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, αλλά σήμερα δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε αυτόν το στόχο. Η ευρωπαϊκή τελωνειακή μεταρρύθμιση θα πρέπει να εξοπλίσει καλύτερα τις τελωνειακές αρχές και να διασφαλίσει ότι οι έμποροι παγκοσμίως θα σέβονται τους κανόνες που ορίζει η Ε.Ε για την ασφάλεια προϊόντων, τη βιωσιμότητά τους, καθώς και άλλες βασικές ρυθμίσεις, όπως η σήμανση.

Τον Μάιο του 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έβαλε μπρος μια φιλόδοξη μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Τελωνειακού Κώδικα προκειμένου να τον προσαρμόσει στην νέα ψηφιακή εποχή. Καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι σε διαπραγματεύσεις για το συγκεκριμένο θέμα, αυτά είναι τα επόμενα βήματα για να διασφαλιστεί ότι η μεταρρύθμιση ανταποκρίνεται, απόλυτα, στις ανάγκες των καταναλωτών.

Παρακάτω θα δούμε τους στόχους και τις απαιτήσεις της BEUC- Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών, που διαμορφώθηκαν και με την συνεργασία του ΚΕ.Π.ΚΑ - Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών.

• Για να επιτευχθεί ο στόχος, ότι η προστασία των καταναλωτών αποτελεί καίρια αποστολή των τελωνειακών αρχών, θα πρέπει να αναγνωριστεί ως βασική αποστολή της Ευρωπαϊκής τελωνειακής πολιτικής. Επομένως, η προστασία των καταναλωτών θα πρέπει να αναφέρεται ρητά μαζί με την ασφάλεια, την προστασία του περιβάλλοντος και άλλα κοινωνικά ζητήματα.
• Για να επιτευχθεί ο στόχος, ότι οι καταναλωτές δεν θα θεωρούνται εισαγωγείς, είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί η διαφορά μεταξύ καταναλωτή και εισαγωγέα, όταν πωλούνται αγαθά διαδικτυακά ,σε τρίτες χώρες . Σε καμία περίπτωση ο καταναλωτής δε μπορεί να θεωρείται εισαγωγέας και φυσικά ούτε να θεωρείται υπεύθυνος, για την συμμόρφωση των προϊόντων, ή τα απρόσμενα κόστη.
• Για να επιτευχθεί ο στόχος, ότι τα τέλη χειρισμού δεν θα μεταφέρονται στους καταναλωτές, τα κόστη οφείλουν να κυμαίνονται σε λογικά πλαίσια και να επιβαρύνουν τον εισαγωγέα και όχι τον καταναλωτή. Λαμβάνουμε υπόψιν την σύσταση του Συμβουλίου για τα τέλη χειρισμού και κατανοούμε την ανάγκη να εξοπλιστούν καλύτερα οι τελωνειακές αρχές με εξελιγμένα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν την πρόκληση του ηλεκτρονικού εμπορίου. Αν χρησιμοποιηθούν σωστά, τα τέλη χειρισμού θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε ένα χρήσιμο εργαλείο, για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις του ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως επικίνδυνα και μη - βιώσιμα προϊόντα, ο αθέμιτος ανταγωνισμός. Είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε ότι τα παραπάνω κόστη και τα έξοδα της συμμόρφωσης των αγαθών δε θα επιβαρύνουν τους καταναλωτές. Ένας άλλος τρόπος να ενισχύσουμε τους τελωνειακούς υπαλλήλους, είναι η παροχή περισσότερων πληροφοριών, στις δηλώσεις εισαγωγής. Για παράδειγμα, μια δήλωση εισαγωγής θα μπορούσε να περιλαμβάνει πιο λεπτομερείς κωδικούς του Εναρμονισμένου Συστήματος περιγραφής και κωδικοποίησης εμπορευμάτων. Είναι μια πρακτική που θα διευκόλυνε τους τελωνειακούς υπαλλήλους στους ελέγχους τους.
• Για να επιτευχθεί ο στόχος, ότι οι εισαγωγείς είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, οι εισαγωγείς πρέπει να θεωρούνται πλήρως υπεύθυνοι, για όλους τους φορολογικούς (τελωνειακά τέλη και άλλα κόστη) καθώς και μη-φορολογικούς (ασφάλεια, βιωσιμότητα) κανόνες, καθ’όλη τη διάρκεια της συναλλαγής. Ακόμη, είναι σημαντικό, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία να υπάρχει λογοδοσία. Οι τροπολογίες του Συμβουλίου, που εισάγουν μια σειρά ευθυνών μεταξύ διαφορετικών παραγόντων, κινδυνεύουν να αποδυναμώσουν σημαντικά τη σημασία της επιβολής κανόνων. Το τελικό κείμενο πρέπει να καθιερώσει την ευθύνη του εισαγωγέα ως ενιαία, ξεκάθαρη και αποτελεσματική.
• Για να επιτευχθεί ο στόχος, ότι η μη συμμόρφωση με τους νόμους οδηγεί σε κυρώσεις, η μεταρρύθμιση θα πρέπει να προβλέπει όλες τις εναρμονισμένες κυρώσεις σε περιπτώσεις μη-συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Τα κράτη-μέλη οφείλουν να θέσουν κυρώσεις, που να είναι αποτελεσματικές, αποτρεπτικές και αναλογικές συμπεριλαμβανομένων προστίμων ακόμη και άρνηση εκτέλεσης ορισμένων διαδικασιών. Οι κυρώσεις πρέπει να καλύπτουν τόσο φορολογικές όσο και μη φορολογικές παραβάσεις, όπως η ασφάλεια και η βιωσιμότητα τροφίμων, προκειμένου να εξασφαλίσουν την προστασία του καταναλωτή. Χωρίς αποτρεπτικούς κανόνες, η μεταρρύθμιση κινδινεύει να εξελιχθεί σε μια χαμένη ευκαιρία, για να διασφαλίσουμε την ανταγωνιστικότητα της Ενιαίας Αγοράς.
• Για να επιτευχθεί ο στόχος, ότι η συνεργασία μεταξύ των τελωνειακών αρχών κάνει την Ενιαία Αγορά ασφαλέστερη, χρειάζεται εκσυγχρονισμός και εναρμόνιση μέσω της δημιουργίας της Τελωνειακής Αρχής της Ε.Ε και του Ευρωπαϊκού Χώρου Δεδομένων Τελωνείων. Η συνεργασία μεταξύ αρχών, τόσο εντός όσο και εκτός Ε.Ε, είναι απαραίτητο να καθιερωθεί, προκειμένου να κοινοποιούνται δεδομένα για επικίνδυνα προϊόντα και να συνεργάζονται οι Τελωνειακές Αρχές με Ενώσεις Καταναλωτών, χωρίς να απαιτείται περιττή γραφειοκρατία, ή διπλή καταχώρηση στοιχείων.

To ΚΕ.Π.ΚΑ. έχει αναλάβει 2 προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση: Dash-Board που αφορά τη συμβουλευτική υπερχρεωμένων νοικοκυριών και IDEA που αφορά την καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού.

Χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο των Σ.Χ.: 101196249 και 101195628. Ωστόσο, οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται είναι αποκλειστικά του/των συγγραφέα/ων και δεν αντανακλούν κατ' ανάγκη τις απόψεις και τις γνώμες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού Έρευνας (REA). Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε η χορηγούσα αρχή μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι γι' αυτές .