Πράσινοι παραπλανητικοί ισχυρισμοί στα χρηματοοικονομικά προϊόντα
Στα τέλη Ιουνίου 2025, ενημερωθήκαμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδίαζε να αποσύρει την πρόταση Οδηγίας για τους πράσινους ισχυρισμούς. Η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών – BEUC απέστειλε επιστολή διαμαρτυρίας, στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ursula von der Leyen.
Ο πολλαπλασιασμός των παραπλανητικών πράσινων ισχυρισμών οδηγεί σε σύγχυση τους καταναλωτές και σε έλλειψη εμπιστοσύνης τους, στις περιβαλλοντικές πληροφορίες, όπως φαίνεται από τον Πίνακα Αποτελεσμάτων Καταναλωτικών Συνθηκών του 2025. Η αυξανόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης στους πράσινους ισχυρισμούς αποθαρρύνει τις αποφάσεις για βιώσιμες αγορές και λειτουργεί εις βάρος τόσο των καταναλωτών όσο και των υπεύθυνων επιχειρήσεων, των οποίων οι προσπάθειες υπονομεύονται από αδίστακτους εμπόρους που κατακλύζουν την αγορά με αβάσιμους και ψευδείς ισχυρισμούς.
Μια έρευνα καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Καταναλωτών – BEUC, που διεξήχθη σε 16 χώρες, διαπίστωσε εκτεταμένη απογοήτευση των καταναλωτών για το πράσινο ξέπλυμα. Οι καταναλωτές δε μπορούν να διακρίνουν μεταξύ αληθινών και παραπλανητικών περιβαλλοντικών ισχυρισμών και αναμένουν από τους υπεύθυνους να διασφαλίσουν ότι οι ισχυρισμοί είναι εξαρχής αξιόπιστοι.
Η Οδηγία για τους Πράσινους Ισχυρισμούς αποτελεί ένα κρίσιμο εργαλείο για την ικανοποίηση αυτών των προσδοκιών. Αποφέρει οφέλη τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τις επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, υποστηρίζει το θεμιτό ανταγωνισμό προστατεύοντας τις εταιρίες που πραγματοποιούν γνήσιες επενδύσεις στη βιωσιμότητα και όχι εκείνες που χρησιμοποιούν παραπλανητικές πρακτικές. Επιπλέον, παρέχει ασφάλεια δικαίου για τις εταιρίες που κάνουν περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς, που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις για την τεκμηρίωση τέτοιων ισχυρισμών και που ενισχύουν τη διαφάνεια και την ανεξάρτητη εποπτεία.
Ενώ η Οδηγία για την Ενδυνάμωση των Καταναλωτών για την Πράσινη Μετάβαση βελτιώνει την εφαρμογή της Οδηγίας για τις Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές (ΟΑΕΠ), απαγορεύοντας ρητά τους παραπλανητικούς περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς, παραμένει ανεπαρκής για την αντιμετώπιση του ευρύτερου και συστημικού προβλήματος του «πράσινου ξεπλύματος». Σήμερα, οι μισοί από τους πράσινους ισχυρισμούς στην αγορά είναι αόριστοι, παραπλανητικοί, ή αβάσιμοι και πολλοί από αυτούς τους ισχυρισμούς μπορούν να παραμείνουν αδιαμφισβήτητοι για χρόνια, στρεβλώνοντας την αγορά και παραπλανώντας τους καταναλωτές. Η Οδηγία για τους Πράσινους Ισχυρισμούς έχει σχεδιαστεί ειδικά για την αντιμετώπιση αυτών των ελλείψεων, βασιζόμενη και συμπληρώνοντας την ΟΑΕΠ.
Τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. έχουν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την ανάπτυξη αυτής της πρότασης. Σε αυτό το προχωρημένο στάδιο διαπραγματεύσεων, η απόσυρση της Οδηγίας θα υπονόμευε χρόνια προόδου, θα έθετε σε κίνδυνο την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και θα αποδυνάμωνε την παγκόσμια ηγετική θέση της Ευρώπης στις βιώσιμες αγορές.
Απαιτείται, επειγόντως, ένα ενισχυμένο νομικό πλαίσιο, για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας και της ακεραιότητας των περιβαλλοντικών ισχυρισμών. Ως εκ τούτου, η BEUC και το ΚΕ.Π.ΚΑ. – Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών καλούμε την Επιτροπή να διατηρήσει και να υποστηρίξει, ενεργά, την υιοθέτηση της Οδηγίας για τους Πράσινους Ισχυρισμούς και να συνεργαστεί με τους συν-νομοθέτες για μια έγκαιρη και φιλόδοξη συμφωνία.
Για καταγγελίες ή περισσότερες πληροφορίες, ας απευθυνθούμε στο ΚΕ.Π.ΚΑ., τηλ. 2310-233333, ώρες 09:00 – 14:30.
To ΚΕ.Π.ΚΑ. έχει αναλάβει 2 προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση: Dash-Board που αφορά τη συμβουλευτική υπερχρεωμένων νοικοκυριών και IDEA που αφορά την καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού.
Χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο των Σ.Χ.: 101196249 και 101195628. Ωστόσο, οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται είναι αποκλειστικά του/των συγγραφέα/ων και δεν αντανακλούν κατ' ανάγκη τις απόψεις και τις γνώμες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού Έρευνας (REA). Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε η χορηγούσα αρχή μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι γι' αυτές .