Καταναλωτικά Βήματα 9/2000
Ασφάλεια ΤροφίμωνΤο βασικό δικαίωμα του καταναλωτή για υγεία και ασφάλεια και η γενική υποχρέωση των παραγωγών να παράγουν και να διαθέτουν στην κατανάλωση ασφαλή τρόφιμα έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια πολλές ρωγμές καθώς σε τακτά χρονικά διαστήματα ένα διατροφικό σκάνδαλο προστίθεται σε ένα προηγούμενο: αυξητικές ορμόνες, σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια στα βοοειδή, διοξίνες στα κοτόπουλα, αντιβιοτικά, γενετικά τροποποιημένα και ξανά σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια. Όλα αυτά φαντάζουν σαν ένα έργο που το βλέπουμε να περνά μπροστά μας καρέ-καρέ σαν ταινία του Αγγελόπουλου της οποίας γνωρίζουμε τη συνέχεια και το μόνο που αγνοούμε είναι το επόμενο επεισόδιο. Ποια θα είναι η επόμενη διατροφική κρίση; Πόσο ασφαλείς μπορούμε να αισθανόμαστε με τη κατανάλωση τροφίμων;
Αν δούμε ιστορικά τη διαδρομή των διατροφικών κρίσεων θα διαπιστώσουμε ότι η έλλειψη ασφάλειας εντοπίζεται κυρίως -αν όχι αποκλειστικά- στην πρωτογενή παραγωγή και ελάχιστα -αν όχι καθόλου- αγγίζει την βιομηχανική επεξεργασία των τροφίμων ανατρέποντας τα μέχρι σήμερα αποδεκτά πρότυπα καλός γεωργός κακός βιομήχανος. Τι συμβαίνει; Τη στιγμή που καθιερώναμε πρότυπα και ελέγχαμε αυστηρά τη μεταποιητική βιομηχανία τροφίμων αφήναμε ανεξέλεγκτη τη διαδικασία παραγωγής στη γεωργία με αποτέλεσμα η γεωργική βιομηχανία να μας ανταμείβει με επικίνδυνα προϊόντα;
Νομίζω ότι έφτασε η στιγμή να αναθεωρήσουμε τα αρχέγονα πρότυπα του καλού και του κακού τα οποία ούτως ή άλλως έχουν καταρρεύσει στη σημερινή εποχή όπως κατέρρευσαν και πολλά άλλα πράγματα. Ο παραδοσιακός αγρότης που είχε τη συμπάθειά μας (γιατί ίσως οι περισσότεροι κρύβουμε έναν αγρότη μέσα μας) έχει παραχωρήσει τη θέση του σε μία αγροτική βιομηχανία η οποία ως κύριο σκοπό έχει την επίτευξη όσο το δυνατόν μεγαλύτερου κέρδους. Για να το πετύχει αυτό δεν θα διστάσει να ταΐσει τα ζώα του με κρεατάλευρα που μειώνουν το κόστος παραγωγής, να τους δώσει αντιβιοτικά που δεν χρειάζονται παρά μόνο για να αυξήσει το βάρος τους, θα χρησιμοποιήσει γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι γιατί θα έχει λιγότερες απώλειες στην παραγωγή του. Έτσι, η υγεία μας, η διατροφή μας δεν αποτελεί παρά μόνο ένα ελάχιστο παράγοντα στη διαδικασία της παραγωγής αφού το ζητούμενο είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους. Όταν, λοιπόν, αντιμετωπίσουμε και τη γεωργική παραγωγή ως μία βιομηχανία και ασχοληθούμε σοβαρά με την καθιέρωση προτύπων ασφάλειας -όπως κάναμε τόσα χρόνια με τη βιομηχανία τροφίμων στο χώρο της μεταποίησης- τότε θα μπορούμε να ελπίζουμε και σε ασφαλή τρόφιμα. Αυτό, βέβαια, δεν μας εμποδίζει σε τίποτα να διατηρήσουμε τη συμπάθειά μας προς τους ανθρώπους της αγροτικής βιομηχανίας.
Ο πρόεδρος
Γιώργος Μαγουλάς