Πότε επιτέλους, θα σταματήσουν τα ψέματα της βιομηχανίας για τη Nutri-Score;

Σήμανση τροφίμων
Για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής, για τη βιώσιμη διατροφή: «Από το χωράφι στο πιάτο», απαιτείται η αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού, 1169/2011, για την παροχή πληροφοριών, στους καταναλωτές, για τα τρόφιμα (FIC), που θα περιλαμβάνει, τη διατροφική σήμανση, στο εμπρός μέρος της συσκευασίας, τη σήμανση της χώρας προέλευσης και της ημερομηνίας λήξης καθώς και τη σήμανση αλκοολούχων ποτών. Τον Ιανουάριο του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε τις απόψεις των Ενώσεων Καταναλωτών. Η BEUC - Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών και το ΚΕ.Π.ΚΑ.- Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών ζητήσαμε:

  1. Υποχρεωτική διατροφική σήμανση, στο εμπρός μέρος της συσκευασίας, που να:
    • Είναι εύκολα κατανοητή και χρησιμοποιήσιμη, από τους καταναλωτές, όπως η σήμανση, με τα χρώματα.
    • Βασίζεται, σε ανεξάρτητες επιστημονικές έρευνες και στοιχεία.
    • Εκφράζεται, στις ίδιες ποσότητες, ανά 100gr, ή 100ml.
    • Είναι υποχρεωτική, για όλα τα συσκευασμένα τρόφιμα, σε όλη την Ε.Ε.
    • Είναι συμβατή με άλλες πολιτικές, όπως η πολιτική, για την υγιεινή διατροφή.
    • Αναπτυχθεί και εφαρμοστεί, υπό την ηγεσία δημοσίων αρχών, χωρίς συγκρούσεις συμφερόντων και λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις των εταίρων της αγοράς.
  2. Εφαρμογή της σήμανσης Nutri-Score, γιατί:
    • Βοηθά τους καταναλωτές να συγκρίνουν τη διατροφική αξία διάφορων τροφίμων και να επιλέξουν τα πιο υγιεινά.
    • Βασίζεται σε ισχυρά επιστημονικά δεδομένα.
    • Χρησιμοποιεί το χρωματιστό κώδικα, άρα είναι κατανοητή και εύκολη, στη χρήση, από τους καταναλωτές.
    • Έχει χρησιμοποιηθεί, με επιτυχία, στη Γαλλία.
    • Επιστημονικές μελέτες, στην Ολλανδία και στη Γερμανία, υποστηρίζουν την εφαρμογή της.
    • Έχει την υποστήριξη του Διεθνή Οργανισμού Ερευνών για τον Καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – Π.Ο.Υ.
  3. Εφαρμογή σε όλα τα τρόφιμα και σε όλα τα ποτά, στην Ε.Ε., των διατροφικών προφίλ, τα οποία θα βασίζονται, σε επιστημονικά δεδομένα, γιατί:
    • Θα περιορίσουν τη χρήση ισχυρισμών υγείας και διατροφικών ισχυρισμών, σε τρόφιμα, πλούσια σε ζάχαρη, αλάτι, λιπαρά.
    • Αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα του Κανονισμού, για τους ισχυρισμούς και χωρίς αυτά ο Κανονισμός, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα αποτύχει να προστατέψει τους καταναλωτές.
  4. Υποχρεωτική διατροφική σήμανση και σήμανση συστατικών, στα αλκοολούχα ποτά, γιατί:
    • Οι καταναλωτές, στην Ευρώπη, έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν τα συστατικά και τη διατροφική αξία των αλκοολούχων ποτών, όπως και όλων των τροφίμων. Η σημερινή εξαίρεση, για τα αλκοολούχα ποτά, δε βοήθησε, στην επιλογή υγιεινής διατροφής και στην αποφυγή της παχυσαρκίας. Ούτε οι εθελοντικοί κώδικες κατόρθωσαν να ρυθμίσουν την αγορά.
  5. Η σήμανση των αλκοολούχων ποτών πρέπει να:
    • Περιλαμβάνει όλα τα συστατικά και τη διατροφική αξία.
    • Παρέχει την πληροφόρηση, ανά 100ml.
    • Αναγράφεται στην ετικέτα του μπουκαλιού, με την ψηφιακή σήμανση να λειτουργεί, μόνον ως συμπληρωματική.
  6. Επέκταση της υποχρεωτικής σήμανσης της χώρας προέλευσης, σε περισσότερα τρόφιμα. Η σήμανση πρέπει να περιλαμβάνει τη χώρα προέλευσης των συστατικών ενός τροφίμου καθώς και τη χώρα, όπου έγινε η επεξεργασία του τελικού τροφίμου. Σήμερα, επικρατεί ένα «αλαλούμ». Η σήμανση της χώρας προέλευσης, απαιτείται, στα φρούτα και λαχανικά, όχι, όμως στις πατάτες, στα ψάρια, όχι, όμως στα επεξεργασμένα ψάρια, στο μέλι, στο ελαιόλαδο, στα αυγά, στα πουλερικά, στο φρέσκο μοσχαρίσιο, βοδινό, χοιρινό, πρόβειο, κατσικίσιο κρέας, αλλά όχι στο κρέας, από άλογο, λαγό και κουνέλι. Η σήμανση της χώρας προέλευσης, για τα κρέατα, που σερβίρονται, στην εστίαση, δεν προβλέπεται, από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η σήμανση απαιτείται, μόνο για τα νωπά κρέατα, όχι για τα επεξεργασμένα.
  7. Βελτίωση της σήμανσης της ημερομηνίας λήξης και της ημερομηνίας ελάχιστης διατηρησιμότητας, γιατί δημιουργούν σύγχυση στους καταναλωτές οι διαφορετικές μορφές σήμανσης: «Ανάλωση έως…» «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από…». Οι καταναλωτές πρέπει να κατανοούν τη διαφορά ανάμεσα στις δύο μορφές και να βρίσκουν, εύκολα, τη σήμανση αυτή, πάνω στη συσκευασία.

Η σήμανση των τροφίμων είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα, για τους καταναλωτές.

Σήμανση Nutri-Score
Μεγάλο ποσοστό των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (περίπου το 33% των παιδιών και 50% των ενηλίκων) είναι υπέρβαροι, ή παχύσαρκοι. Το ποσοστό αυτό, συνεχώς αυξάνεται. Οι πολίτες της Ε.Ε. διατρέχουν υψηλό κίνδυνο καρδιοπαθειών και διαβήτη. Ένα μέρος αυτού του προβλήματος αφορά και τη διατροφή μας. Όμως, ο εντοπισμός του υγιεινότερου γιαουρτιού, των υγιεινότερων δημητριακών, ή έτοιμων γευμάτων, σε ένα σούπερ μάρκετ, είναι δύσκολη δουλειά. Η σήμανση Nutri-Score διευκολύνει τους καταναλωτές να συγκρίνουν, με μια ματιά, τη διατροφική αξία των τροφίμων. Επομένως, να κάνουν τις υγιεινότερες επιλογές.

Το Nutri-Score είναι σύστημα διατροφικής σήμανσης, που εμφανίζεται, στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας των τροφίμων (Front of Pack). Κατατάσσει τα συσκευασμένα τρόφιμα, με μια κλίμακα 5 χρωμάτων και γραμμάτων (όπου το Α είναι πράσινο και αντιπροσωπεύει την υψηλότερη διατροφική αξία και το Ε είναι κόκκινο και υποδεικνύει τη χαμηλότερη διατροφική αξία). Η σήμανση αυτή μετατρέπει τη διατροφική αξία των τροφίμων και των αναψυκτικών, σε μια συνολική βαθμολογία.

Το Nutri-Score υπολογίζεται, λαμβάνοντας υπόψη και τα διατροφικά στοιχεία, που πρέπει να περιορίσουμε, στη διατροφή μας (θερμίδες, κεκορεσμένα λίπη, ζάχαρη, αλάτι) και τα στοιχεία που πρέπει να ενισχύσουμε (φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, όσπρια, φρούτα, λαχανικά, ελαιόλαδο κ.λπ.). Στο τρόφιμο, απονέμεται ένα χρώμα και ένα γράμμα (το Α αντιστοιχεί στο πράσινο, ενώ το Ε αντιστοιχεί στο κόκκινο), με βάση την τελική βαθμολογία, που υπολογίζεται, στα 100g, ή στα 100ml. Ο αλγόριθμος, που χρησιμοποιείται, αναπτύχθηκε από ανεξάρτητους ερευνητές.

Η σήμανση Nutri-Score χρησιμοποιείται, στο Γαλλία, από το 2017, στο Βέλγιο από το 2018, στην Ισπανία και στη Γερμανία, από το 2019. Έρευνες έδειξαν ότι οι καταναλωτές θέλουν τη σήμανση Nutri-score:

  • 94% των Γάλλων
  • 89% των Βέλγων

Η Ολλανδία, η Ελβετία και το Λουξεμβούργο έχουν ακολουθήσει τις παραπάνω χώρες.

Σήμερα, η διατροφική σήμανση βρίσκεται, στο πίσω μέρος της συσκευασίας, κυρίως με τη μορφή ενός πίνακα, με πολύ μικρά γράμματα. Ένας καταναλωτής, που θέλει να επιλέξει ένα υγιεινό τρόφιμο, πρέπει να έχει γνώσεις ειδικού, για να κατανοήσει τον πίνακα και να συγκρίνει τα ομοειδή τρόφιμα, μεταξύ τους και να έχει και μεγάλο χρόνο, στη διάθεσή του.

Η σήμανση, λοιπόν, Nutri-Score:

  • Είναι η ευκολότερα κατανοητή σήμανση.
  • Κάνει τα ψώνια των καταναλωτών πιο υγιεινά.
  • Χρησιμοποιεί τα χρώματα του φωτεινού σηματοδότη, με τα οποία οι καταναλωτές είναι εξοικειωμένοι.
  • Χρησιμοποιεί και θετικά και αρνητικά στοιχεία, στους υπολογισμούς της βαθμολογίας.
  • Βασίζεται στις ίδιες ποσότητες αναφοράς 100g/100ml.
  • Βασίζεται, σε ισχυρά, ανεξάρτητα και διαφανή επιστημονικά δεδομένα.
  • Δίνει κίνητρο, στους παραγωγούς τροφίμων να βελτιώσουν τις συνταγές τους.

Ακαδημαϊκοί, Οργανώσεις Υγείας, Ενώσεις Καταναλωτών, ο Διεθνής Οργανισμός για τον Καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υποστηρίζουν τη σήμανση Nutri-Score. Επίσης, αρκετές βιομηχανίες τροφίμων υποστηρίζουν αυτή τη σήμανση.

Δυστυχώς, όμως, πολλοί είναι οι πολέμιοι της σήμανσης αυτής και πολλοί μύθοι δημιουργήθηκαν, για να κάνουν εμάς τους καταναλωτές να αμφιβάλουμε, για την αξία του Nutri-Score:

  • Η σήμανση Nutri-Score βαθμολογεί την Coca Cola light με B, ενώ το ελαιόλαδο με C. Η σύγκριση της Coca Cola Light, με το ελαιόλαδο είναι, εντελώς χωρίς νόημα, εκτός και αν οι καταναλωτές αποφασίσουμε να τηγανίσουμε τα ψάρια μας σε Coca Cola, ή να περιχύσουμε τη σαλάτα μας, με Coca Cola, αντί με λάδι. Η σήμανση Nutri-Score βοηθάει τη σύγκριση ομοειδών τροφίμων. Έτσι, το ελαιόλαδο βαθμολογείται με C, ενώ το βούτυρο με E. To νερό βαθμολογείται με Α ενώ η Coca Cola light με B, οι χυμοί με C και τα αναψυκτικά με D και Ε.
  • Η σήμανση Nutri-Score βαθμολογεί τα δημητριακά για το πρωινό με B, ενώ το ελαιόλαδο με C. Και αυτή η σύγκριση είναι, χωρίς νόημα. Δεν περιχύνουμε τη σαλάτα μας, με δημητριακά, ούτε πίνουμε ένα φλυτζάνι ελαιόλαδο, για πρωϊνό. Στην αγορά, μπορεί ένας καταναλωτής να βρει δημητριακά με βαθμολογία από Α έως Ε, ανάλογα με τις ποσότητες ζάχαρης, ή λιπαρών που περιέχουν.
  • Η σήμανση Nutri-Score κατατάσσει τις πατάτες στο Α ή στο Β, ενώ τις κονσερβοποιημένες σαρδέλες στο D, ενώ οι σαρδέλες περιέχουν πολλά καλά συστατικά. Οι πατάτες, που βαθμολογούνται με Α, δεν είναι προτηγανισμένες, αλλά απλά καθαρισμένες, κομμένες και καταψυγμένες. Οι πατάτες που βαθμολογούνται, με Β, έχουν προψηθεί σε φούρνο και μετά καταψυχθεί. Φυσικά υπάρχουν προτηγανισμένες πατάτες, που βαθμολογούνται, με D και με E. Επίσης, όλες οι σαρδέλες σε κονσέρβα δε βαθμολογούνται με D.
  • Η σήμανση Nutri-Score δεν «πολεμάει» τα ιταλικά, ή τα ελληνικά προϊόντα. Η σήμανση αυτή βαθμολογεί, με τον ίδιο τρόπο τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ολλανδικά, τα γερμανικά, τα ελβετικά, τα ελληνικά, ή τα ιταλικά προϊόντα, π.χ. τυριά.
  • Η σήμανση Nutri-Score είναι αντίθετη με τη Μεσογειακή Διατροφή, γιατί κατατάσσει το πεκορίνο, τη φέτα, το προσιούτο, το ελαιόλαδο, σε κατηγορίες, με κακή βαθμολογία. Η σήμανση Nutri-Score κατατάσσει όλα τα τυριά και τα αλλαντικά, στις κατηγορίες D και E γιατί περιέχουν μεγάλες ποσότητες κεκορεσμένων λιπαρών, αλατιού και θερμίδων. Όμως, όπως όλα τα τρόφιμα, που κατατάσσονται στις κατηγορίες D και Ε, μπορεί να καταναλωθούν, σε μικρές ποσότητες και όχι συχνά, ως μέρος μιας ισορροπημένης δίαιτας, σύμφωνα με τις αρχές της Μεσογειακής Διατροφής. Το ελαιόλαδο κατατάσσεται, στην κατηγορία C, πάνω από το σογιέλαιο, το ηλιέλαιο, το αραβοσιτέλαιο (D), το φοινικέλαιο (Ε) και το βούτυρο (E). Το ελαιόλαδο κατατάσσεται, στην καλύτερη κατηγορία φυτικών ελαιών και βουτύρων.

Έχουμε πολύ δρόμο, μπροστά μας και αγώνες, για να πετύχουμε την εφαρμογή της σήμανσης Nutri-Score, σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ας μην ξεχνάμε ότι η χώρα μας είναι μια από τις πολέμιες χώρες αυτής της σήμανσης και η ελληνική βιομηχανία τροφίμων πολεμάει τη σήμανση αυτή, με νύχια και με δόντια.